Artikelen van Erik Witjens

Tijdschrift NJB 40 (2019)
Inspectie SZW: Stilleggen Zonder Waarborgen?
Monique van der Linden en Erik Witjens
In dit artikel wordt de toepassing van de bevoegdheid tot stillegging van werk ex artikel 28 Arbowet kritisch besproken. In de praktijk is een tendens zichtbaar waarbij inspecteurs na een vermeende overtreding of een arbeidsongeval direct hard ingrijpen door gebruik te maken van deze bevoegdheid. Bestuursrechtelijke waarborgen blijven voornamelijk theoretisch van aard, zij vinden geen weerslag in de feitelijke toepassing van de bevoegdheid door de inspecteurs. In het systeem van de Wet op de Economische Delicten bestaat een vergelijkbare bevoegdheid. Deze is geconstrueerd op een wijze die recht doet aan de ingrijpendheid van de maatregel. Mede naar aanleiding daarvan worden voorstellen tot verbetering gedaan. Een ander probleem is dat het karakter van de maatregel als ultimum remedium door de subjectieve toepassing door inspecteurs onvoldoende uit de verf komt. Ook op dit punt zijn verbeteringen aangewezen.


Lees het hele artikel in Navigator.

100 jaar Weimar
Afshin Ellian en Raisa Blommenstijn
Een schets van de historische context van de Weimarrepubliek leidt tot de conclusie dat handhaving van het geweldsmonopolie en handhaving van de vrijheid van meningsuiting twee essentiële kenmerken van democratie zijn. Beide dienen gehandhaafd te worden om te kunnen spreken van een democratisch systeem. De Weimardemocratie is dus niet ten onder gegaan aan het voor de democratie kenmerkende formalisme, maar vooral door de afwezigheid van een democratische meerderheid die in de woorden van Montesquieu de liefde voor de republiek en de liefde voor de democratie als haar raadgever beschouwt. Het bevorderen en in stand houden van democratisch burgerschap is dus een belangrijke remedie voor het behoud van de democratie. Dit democratisch burgerschap is onmisbaar om het belangrijkste kenmerk van de democratie, namelijk haar vermogen tot zelfcorrectie, te kunnen garanderen.


Lees het hele artikel in Navigator.

Achterwaartse democratisering in Suriname
Hans Lim A Po
De koloniale erfenis was het aambeeld waarop na 1975 in Suriname de democratische rechtsstaat moest worden gesmeed. Dit proces heeft geleid tot een onvolledige (electorale) democratie. De samenleving heeft vanaf het begin geen brede ondersteuning aan het proces gegeven. Niet zozeer omdat men het ideaal van een democratische rechtsorde niet onderschreef, maar vooral omdat bleek dat lacuneuze, verouderde en fragiele instituties onvoldoende waarborgden dat de overheid op transparante wijze de in het vooruitzicht gestelde economische prestaties zou leveren en de rechtsstaat zou versterken. Het gevolg was dat het proces zich nog steeds voltrekt in een samenleving die de waarden van het democratiseringsproces weliswaar onderschrijft, maar die continu gefrustreerd wordt door slechte prestaties van de overheid ten aanzien van de waarborging van zowel de gelijkheid van politieke en burgerlijke aanspraken, als van de integriteit van de publieke sector.


Lees het hele artikel in Navigator.

21 november 2019
Tijdschrift NJB 41 (2018)
Goed beslagen ten eis komen
Nils Gonzalez Bos en Erik Witjens
Er wordt in financieel-economische strafzaken veelvuldig conservatoir beslag gelegd door het Openbaar Ministerie. Hierbij komt het regelmatig voor dat de beslagwaarde niet in een redelijke verhouding staat tot de vermogenssanctie die uiteindelijk moet worden betaald. Die situatie strijdt met het doel van conservatoir beslag, te weten het veiligstellen van de betaling van deze sanctie. Daarnaast kunnen hierdoor de legale economische activiteiten van rechtspersonen ernstig worden belemmerd. In dit artikel wordt besproken of de wijze waarop het Openbaar Ministerie en de beklagrechter(s) de proportionaliteit betrekken bij het leggen en beoordelen van een conservatoir beslag, in overeenstemming is met Europese rechtspraak. De Europese rechtspraak geeft volgens de auteurs aanleiding om de huidige praktijk van conservatoir beslag in de (financieel-economische) strafrechtpraktijk bij te stellen.


Lees het hele artikel in Navigator.

Rechtsbescherming na beslag gelegd ter uitvoering van een Europees onderzoeksbevel
Jolanda van Eekelen en Alexander Schild
Met de invoering van het Europees onderzoeksbevel is een nieuw procedurevoorschrift geïntroduceerd: de verplichting om bij het leggen van beslag ter uitvoering van een dergelijk bevel de beslagene in kennis te stellen van de beklagtermijn van twee weken. In de praktijk wordt nog wel eens vergeten om deze kennisgeving te doen of deze duidelijk schriftelijk vast te leggen. Daarnaast wordt in dit artikel ingegaan op een ander probleem waar de praktijk mee worstelt: de omstandigheid dat in beginsel het Openbaar Ministerie verplicht is om de inhoud van een EOB geheim te houden. Op welke wijze kan de beslagene dan nog effectieve rechtsbescherming worden geboden?


Lees het hele artikel in Navigator.

De constitutioneel meer legitieme manier van toetsing
Leonard Besselink
Uit de uitspraak op het hoger beroep in de Urgenda-zaak valt af te leiden dat er manieren zijn om rechterlijke toetsing van beleidsdoelen te vrijwaren van machtenscheidingskritiek op toetsing aan niet-rechtstreeks werkende internationale verdragen en juridisch niet-bindende besluiten. En toch zijn er problemen met de manier waarop in dit hoger beroep door de rechter wordt omgegaan met de toetsing, nu het ook hier blijkt te gaan om reflexwerking van niet-rechtstreeks werkende en juridisch niet-bindende internationale besluiten, dit keer via de positieve verplichtingen ex artikel 2 en 8 EVRM.


Lees het hele artikel in Navigator.

29 november 2018