Momenteel ligt er een initiatiefvoorstel voor bij de Eerste Kamer dat het verbod op winstuitkering voor zorgverzekeraars die rechtsopvolgers van de voormalige publieke ziekenfondsen zijn, een verbod dat oorspronkelijk tien jaar zou gelden, voor onbepaalde tijd wil verlengen. Het verbod wordt aldus permanent en bovendien breidt het voorstel het verbod uit naar alle zorgverzekeraars. Deze bijdrage richt zich op de vraag of het beoogde verbod in overeenstemming is met de bepalingen voor het vrije verkeer uit het Verdrag betreffende de Werking van de EU. Ook wordt de vraag of het verbod verenigbaar is met artikel 1 van het Eerste Protocol EVRM, dat het recht op eigendom garandeert, behandeld. De les die uit deze Europeesrechtelijke analyse kan worden getrokken, is dat er in deze een substantiële bewijslast op de wetgever rust. De spelregels voor de Europese interne markt en het fundamentele recht van eigendom dwingen de overheid een consistente koers te varen.

Lees het hele artikel in Navigator.

Juridische documenten als wetgeving, jurisprudentie, beleidsstukken en wetenschappelijke artikelen kunnen worden gekarakteriseerd als legal big data: het zijn grote hoeveelheden, datatechnisch gezien ongestructureerde, gegevens. Door recente technologische ontwikkelingen worden deze documenten steeds beter toegankelijk en doorzoekbaar. Hierdoor ontstaan verschillende mogelijkheden om de rechtspraktijk en juridisch onderzoek anders in te richten. In deze bijdrage wordt beschreven wat legal big data is en welke nieuwe perspectieven dit met zich meebrengt. Daarbij worden verschillende toepassingen van legal big data voor de rechtspraktijk en juridisch onderzoek beschreven. In het bijzonder wordt ingegaan op kwantitatieve juridische voorspellingsmodellen, het versnellen van juridisch onderzoek en het verbeteren van wet- en regelgeving. Ook de gevolgen van deze ontwikkelingen voor juristen en hun werkzaamheden worden kort besproken.

Lees het hele artikel in Navigator.

Grootbedrijven maken soms misbruik van hun machtspositie door betalingstermijnen op te rekken. Het enkel aanscherpen van de wettelijke regeling, zoals onlangs is gedaan, zal er nog niet voor zorgen dat dit niet meer gebeurt. Daarvoor is nodig dat het grootbedrijf door die aangescherpte regel tot het besef komt dat het ‘uitwringen’ van kleine leveranciers door lange betaaltermijnen niet alleen onbehoorlijk is, maar ook dat de nadelen groter zijn dan de voordelen. En als dat ook niet helpt, zal druk moeten worden opgebouwd op overtreders.

Lees het hele artikel in Navigator.

In hun artikel De verwijzende rechter nemen de hoogleraren Chantal, Elaine en Vanessa Mak de prejudiciële verwijzingspraktijk van lagere nationale rechters onder de loep. Wat hen in het bijzonder interesseert zijn zaken met rechtspolitiek mogelijk ernstige consequenties waarbij de prejudiciële procedure wordt gebruikt om resultaten te bereiken die naar nationaal recht niet mogelijk zijn. Zij betogen dat ‘hier gesproken kan worden van een vorm van rechterlijk activisme’.

Lees het hele artikel in Navigator.

Dat de term ‘rechterlijk activisme’ gevoelig ligt, is zonder meer waar. In de literatuur over dit onderwerp wordt zelfs weleens gesproken van ‘accusations of judicial activism’. Niettemin zijn wij minder huiverig voor het gebruik van deze term dan Christiaan Timmermans, voormalig rechter bij het Europeese Hof van Justitie. Wij maken graag gebruik van de mogelijkheid om in deze respons kort op zijn punten in te gaan.

Lees het hele artikel in Navigator.

Lagere rechters lijken vaker via een prejudiciële procedure bij de Europese rechter een oplossing na te streven die in de nationale rechtsorde buiten hun macht ligt, bijvoorbeeld omdat staande jurisprudentie een andere uitkomst voorschrijft. Gezien de expliciete rechtspolitieke overwegingen van de betrokken rechters kan hier gesproken worden van rechterlijk activisme. Kunnen we dat in de toekomst (nog) meer verwachten en zou dat een wenselijke ontwikkeling zijn? In deze voorstudie wordt een aanzet gedaan tot het in kaart brengen van de voorwaarden waaronder lagere rechters de prejudiciële procedure bij het Hof van Justitie op activistische wijze gebruiken.

Lees het hele artikel in Navigator.

Naar schatting 119 000 kinderen zijn volgens een officiële studie jaarlijks in Nederland slachtoffer van kindermishandeling. Dit komt neer op 3,4% van de totale minderjarigenpopulatie van 3,5 miljoen. Anderzijds valt uit het recente proefschrift van Maartje Schouten af te leiden dat jaarlijks naar schatting 0,05% van de minderjarigenpopulatie zou worden mishandeld. Omgerekend komt dat neer op jaarlijks 1662 slachtoffers. 119 000 tegenover 1662: een verschil van twee ordes van grootte: aanleiding voor een methodologisch onderzoek van de NPM-studie. De conclusie luidt dat de NPM-claim niet gevalideerd is en onbruikbaar is als basis voor overheidsbeleid gericht op preventie en interventie.

Lees het hele artikel in Navigator.

Berichten over een impeachmentprocedure tegen Donald Trump buitelen over elkaar heen. Is dit inderdaad een reëel vooruitzicht? Dat blijft voorlopig even afwachten. Hoewel velen het lijken te hopen, is een impeachment op dit moment niet onvermijdelijk. Via de route van de (aanloop naar de) procedure die destijds tegen Bill Clinton werd gevoerd, wordt in dit artikel getracht inzicht te verwerven in de juridischpolitieke dynamiek die Donald Trump momenteel ondergaat, én die hem te wachten staat mocht het daadwerkelijk zover komen.

Lees het hele artikel in Navigator.

Vanaf het begin is duidelijk geweest dat Brexit vooral een politiek proces is, waarbij juridische kaders in beperkte mate een oplossing bieden. Belangrijke kwesties, zoals de rechten van EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk en van VK-burgers in de EU, zullen moeten worden beslist op basis van politieke wil en een wederzijdse afweging van belangen. De juridische context blijft echter van groot belang, zeker ook waar deze wordt ingezet als middel in de politieke strijd.

Lees het hele artikel in Navigator.