Artikelen van Danny Mekić
Tijdschrift
NJB 28 (2022)
Rioolwateronderzoek
De doelbewuste uitbreiding en intensivering van rioolwateronderzoek en de hierdoor onbedoeld ontstane data creep kunnen een inbreuk vormen op het grondwettelijke recht op privacy, dat is vastgelegd in artikel 8 EVRM. Op vergelijkbare wijze kunnen rioolwateronderzoeken ook binnen de (materiële) reikwijdte van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) komen te vallen, met alle plichten voor de verwerkingsverantwoordelijken en rechten voor de betrokkenen van dien. Dit artikel onderzoekt de recente ontwikkelingen in rioolwateronderzoek en de (mogelijke) interacties hiervan met de AVG aan de hand van het rioolwateronderzoek naar het coronavirus in Nederland.
Tussen uniformiteit en discordantie
Hoe is de civiele rechtsontwikkeling verlopen op de Antilliaanse eilanden in de afgelopen vijfentwintig jaar? Deze blijkt zich te bewegen tussen de twee extremen uniformiteit en discordantie. Het debat over de voor- en nadelen van het concordantiebeginsel is voorbij. In de meeste gevallen worden de Nederlandse voorbeelden gevolgd. De positie van de Hoge Raad staat niet meer ter discussie. In de wetgeving is een beweging te zien weg van uniformiteit, maar van discordantie is geen sprake. Met toepassing van het beginsel van concordantie van rechtspraak is in de jurisprudentie van de Hoge Raad de nadruk komen te liggen op uniformiteit. In de feitenrechtspraak wordt actief getracht recht te doen aan de (eigen)aardigheden van de kleinschalige samenlevingen van de Antillen.
Een behoorlijke ontwikkeling?
Een oud adagium in het staatsrecht leert dat je nooit vorm en inhoud tegelijk kunt veranderen. ‘Óf je verandert de inhoud van iets wat er aan de buitenkant hetzelfde uit blijft zien, óf je verandert de gedaante van iets wat inhoudelijk hetzelfde blijft.’2 Van dat adagium lijkt de recent genomen conclusie van A-G Snijders een mooi voorbeeld: hoewel hij de vorm van de toets in stand laat, lijkt hij inhoudelijk wel degelijk een verandering te bepleiten. Het venijn zit daarbij in de details – en wellicht in een enkel woord.
Evenredigheidsuitspraak vergt consistente rechtsbescherming
Als er dit jaar één uitspraak is die al vrijwel meteen na het uitspreken ervan brede bekendheid en navolging heeft gekregen, dan is het wel de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) over het evenredigheidsbeginsel. In rap tempo verspreidde de (inhoud van de) uitspraak zich over het land en deden procederende partijen er een beroep op. Uit de evenredigheidsuitspraak kan worden afgeleid dat bestuursorganen – en daarna bij beroep ook de rechter – voortaan nadrukkelijk(er) moeten nadenken over de vraag of een bepaald besluit, waarbij bijvoorbeeld een sanctie wordt opgelegd, wel een geschikt middel is om het doel te bereiken. Ook moet worden bezien of het besluit noodzakelijk is of dat met een minder vergaande maatregel kan worden volstaan. Daarnaast moet een maatregel evenwichtig en niet onredelijk bezwarend zijn voor een betrokkene.
Reactie op ‘Naar bruikbaar, eigentijds en logisch consistent staatsnoodrecht’
Adriaan Wierenga heeft in het prikkelende betoog Naar bruikbaar, eigentijds en logisch consistent staatsnoodrecht de aandacht gevestigd op de noodzaak van modernisering van het staatsnoodrecht. Evenals diverse onderzoeksrapporten en het spontane advies van de Raad van State (‘Van noodrecht tot crisisrecht’) wijst hij op de toenemende dreiging van (inter)nationale crises. Zijn voorstellen geven stof tot nadenken en hopelijk ook tot bredere discussie binnen de wetenschap. Hierbij een aanzet daartoe.