Het in pre-consultatie gebrachte wetsvoorstel Wet versterking waarborgfunctie Awb heeft de ambitie om in procedures van besluitvorming en rechtsbescherming de burger met meer consideratie en coulance tegemoet te treden en om bij de inhoud van besluiten meer rekening te houden met diens belang. De nieuw voorgestelde bepalingen betreffen in de eerste plaats het expliciteren van bestaande in de Awb opgenomen verplichtingen en bevoegdheden van bestuursorganen en burgers. In de tweede plaats gaat het om het codificeren van jurisprudentie van de bestuursrechter. In de derde plaats gaat het om het wijzigen van in de Awb opgenomen bevoegdheden en verplichtingen. Een randvoorwaarde die in de toelichting op het wetsvoorstel wordt genoemd is wel dat de voorstellen moeten passen in een ‘realistisch bestuursbeeld’. Uit het wetsvoorstel blijkt op dat punt soms terughoudendheid, maar vaker optimisme over wat bestuursorganen voor elkaar kunnen krijgen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In de preconsultatieversie van het wetsvoorstel versterking waarborgfunctie Algemene wet bestuursrecht wordt voorgesteld de bezwaar- en beroepstermijn van zes naar dertien weken op te rekken bij besluiten die naar verwachting van invloed kunnen zijn op de bestaanszekerheid van mensen. Dit om mensen met minder ‘doenvermogen’ of zij die wat meer tijd nodig hebben om de consequenties van een besluit te doorgronden tegemoet te komen. Zijn zij met een dergelijke verlenging van de termijn werkelijk geholpen?

[verder lezen in NAVIGATOR]

In 2020 werd een aantal keer een verbod uitgevaardigd in Den Haag tegen geplande demonstraties van critici van het coronabeleid. In deze bijdrage wordt betoogd dat de demonstratieverboden, in tegenstelling tot wat in daaropvolgende rechterlijke procedures is aangenomen, ondeugdelijk zijn onderbouwd en voor onrechtmatig moeten worden gehouden. Daarbij wordt met name ingegaan op het gezondheidsargument en het veiligheidsargument.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Afbeeldingen en teksten gemaakt door kunstmatige intelligentie staan de afgelopen maanden sterk in de belangstelling door de programma’s DALL-E, Stable Diffusion en ChatGPT. In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van auteursrechtelijke en aanverwante vragen die deze programma’s oproepen.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Het onderzoek van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV), het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) en het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies naar de dekolonisatieoorlog 1945-1950 heeft veel losgemaakt en geresulteerd in een publieke boetedoening voor Nederlandse oorlogsmisdaden in die periode. Dat onderzoek is eenzijdig en beperkt geweest. Indonesiërs zien deze dekolonisatieoorlog slechts als de laatste jaren van een lange, geleidelijke sociale revolutie. De opdrachtgevers van het officiële onderzoek hebben de lange Indonesische dekolonisatiegeschiedenis platgeslagen tot de Nederlandse oorlogsmisdaden tussen 1945 en 1950, met voorbijgaan aan het Inheemse perspectief. Daardoor is in Nederland een vertekend beeld blijven bestaan van de vooroorlogse koloniale onderdrukking.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Als de regering niet erkent dat het oorlogsrecht in de dekolonisatieoorlog van toepassing was, hoe kan zij dan ieder gewelddadig optreden van Nederlandse militairen in die oorlog, ook als dat niet extreem is, legitimeren? Nederlandse militairen pleegden oorlogsmisdrijven in voormalig Nederlands-Indië, naar de opvattingen van toen en naar de opvattingen van nu.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Als het kabinet toegeeft dat er zaken plaats hebben gehad die op grond van het huidige internationale recht als oorlogsmisdrijven zouden worden geclassificeerd dan moet er vanuit worden gegaan dat dit ook naar het toenmalige internationale recht reeds het geval was.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Overheden en uitvoeringsorganisaties blijven ruimte zoeken – en krijgen– voor het gebruik van afkomst als selectiecriterium in risicoprofielen. Waar het aanvankelijk ging over de maatregelen die nodig zijn om zulk etnisch profileren tegen te gaan, loopt een effectieve aanpak daarvan nu vast op de vraag wanneer het gebruik van afkomst in risicoprofilering wél is toegestaan. Twee breed levende misvattingen over de rol van afkomst in risicoprofilering vertroebelen het debat.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Gedachten over voltooid leven kunnen raken aan buitengewoon persoonlijke, gevoelige worstelingen en schrijnende situaties. Maar ook vindt hierover een maatschappelijk debat plaats. Daaraan wil dit essay graag een bijdrage leveren. Allereerst met een juridische analyse van de positie van het EHRM met diens jurisprudentie over het recht op leven en het recht op privéleven. Daarnaast met overwegingen over de vraag naar de ethische juistheid of wenselijkheid van een recht op hulp bij zelfdoding.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In Nederland kennen we met het civielrechtelijk stadionverbod een uniek instrument om voetbalsupporters die zich misdragen aan te pakken. Supporters kunnen in beroep gaan bij de Commissie stadionverboden tegen de oplegging van het stadionverbod. Deze procedure blijkt door hen echter als niet-transparant te worden ervaren. Nu het resultaat haast zelden bevredigend is in beroepszaken én het aantal stadionverboden toeneemt, is het van belang te kijken naar de door voetbalsupporters ervaren procedurele rechtvaardigheid in deze beroepsprocedure.

[verder lezen in NAVIGATOR]

David Icke kreeg op 3 november 2022 te horen dat hij voor de duur van twee jaar staat gesignaleerd in het Schengen Informatie Systeem (SIS II) met als gevolg dat hij het Schengengebied niet meer kan inreizen. Volgens de voorzieningenrechter die over de signalering oordeelde, kon deze in stand blijven. Signalering in SIS II is mogelijk bij concrete aanwijzingen voor potentieel gevaar voor de openbare orde, volgens hem. Als reden voor dat gevaar noemde hij dat Icke zich bezondigt aan het verbreiden van complottheorieën. Echter, de implicatie hiervan is dat de signalering expliciet wordt gebruikt om Icke in het vrijelijk uiten van zijn politieke mening te belemmeren, alsof de menings- en betogingsvrijheid niet ook voor hem zouden gelden.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Ludo Grégoire betoogt in een recent nummer van dit tijdschrift dat hervorming van de VN-Veiligheidsraad wenselijk, noodzakelijk, en mogelijk is; iets soortgelijks schreef hij overigens eerder dit jaar reeds in dagblad Trouw. De wenselijkheid van hervorming zal door weinigen worden betwist. In hoeverre hervorming noodzakelijk is in het licht van de problemen die hij constateert, lijkt mij echter aanzienlijk twijfelachtiger, en de haalbaarheid van het plan overschat hij mijns inziens ernstig.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De ‘methodenstrijd’ in de rechtswetenschap kan verder worden geholpen als we erkennen dat er diverse vormen van rechtswetenschap zijn die verschillende doelen en methoden hebben. Deze bijdrage wil een verduidelijking geven van deze pluriformiteit en de verhouding tussen de verschillende vormen. Dat is niet alleen zinvol voor de interne methodologische discussie, maar kan ook helpen om de rechtswetenschappelijke arbeid tegenover andere disciplines te rechtvaardigen. Verder wordt in deze bijdrage ingegaan op nieuwe onderzoekstechnieken en op de vraag hoe deze zich verhouden tot de traditionele technieken en methoden van rechtswetenschappelijk onderzoek.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Een met breed enthousiasme ontvangen noviteit in een beschikking van de Rechtbank Midden-Nederland, eruit bestaande dat deze is ondertekend met een formule die suggereert dat de beschikking door de rechter ‘in samenwerking’ met de griffier is gegeven, biedt niet meer dan een schijnoplossing voor een mogelijk gebrek aan erkenning van het werk van griffiers. De formulering is echter rechtsstatelijk onjuist, heeft bovendien nadelige juridische consequenties en komt niet ten goede aan de rechtzoekenden. De formule verdient dan ook geen navolging.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Op 23 november 2021 stuurde SP-Kamerlid Van Nispen een initiatiefnota naar de Tweede Kamer met het voorstel door het hele land heen Huizen van het Recht in te richten. Die Huizen moeten onderdak bieden aan (rechts)hulp in allerlei soorten en maten, en tevens een plek zijn waar recht kan worden gesproken. Hoewel het uitspreken van een oordeel over een initiatiefnota misschien wat voorbarig is, plaatst de auteur hier toch vast enige kanttekeningen bij.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In deze bijdrage wordt de Tijdelijke wet differentiatie coronatoegangsbewijzen geanalyseerd. Betoogd wordt dat er veel schort aan het ingediende voorstel. Zozeer zelfs dat de vraag wordt gesteld of het niet beter kan worden ingetrokken.

[verder lezen in NAVIGATOR]