Hoe groter de calamiteit hoe groter de behoefte aan een verklaring. Vragen naar de verantwoordelijkheid en naar hoe herhaling te voorkomen worden prangender naarmate de ramp die zich voltrok groter was. Het zogenoemde Swiss cheese-model maakt echter duidelijk dat exact dezelfde constellatie van fouten zich niet licht zal herhalen. Het risico zit hem juist in nieuwe en onverwachte samenlopen van gedragingen en omstandigheden. Ondanks nieuwe maatregelen blijft alertheid dan ook altijd geboden. Calamiteiten kunnen nooit helemaal voorkomen worden en dat moet ook worden meegewogen in het oordeel over de verantwoordelijkheid.

Deze bijdrage onderzoekt of de huidige politieke praktijk rond staatssecretarissen nog wel valt in te passen in het toepasselijke staatsrechtelijke kader. Om deze vraag te beantwoorden, worden eerst de historische achtergrond en de ontwikkeling van het ambt bezien. Vervolgens wordt aan de hand van een kwantitatieve analyse geschetst wat het aandeel is van staatssecretarissen in de regering Rutte II. Tot slot wordt beoordeeld of de homogeniteit van het regeringsbeleid op dit moment gevaar loopt.

Nederlandse arrondissementsrechtbanken hebben in de oorlog op grote schaal meegewerkt aan de opzettelijke misleiding van de bezetter. Dit blijkt op grond van nieuw onderzoek van het archiefmateriaal bij het Centraal Bureau voor de Genealogie in Den Haag. Met behulp van een arrondissementsvonnis ontkenden honderden Joden lid te zijn geweest van het Nederlands Israëlitisch kerkgenootschap. Dit artikel laat zien hoe de rechterlijke macht hierbij te hulp schoot. De volgende vragen krijgen aandacht: in welke verhouding stond het vonnis tot de beslissingsstructuur van de bezetter? In welke mate was de rechterlijke macht succesvol? Hoe groot was het risico op vervolging dat de rechters hierbij liepen? Het resultaat van het onderzoek wijkt af van het negatieve beeld dat bestaat over de rol van Nederlandse rechters in oorlogstijd.

Twee reacties op het artikel van C. Martini ‘Tweede Kamer onjuist geïnformeerd over liegende rechter’, NJB 2015/1904, afl. 38, p. 2678-2681

In de Westenberg-zaak heb ik een opvatting gegeven op verzoek van advocaat Smit. Ik schreef niet over de inhoud van de zaak. Ik reageerde op Van Deldens oproep tot discussie. Mijn focus richtte zich op de rol van de Raad waarvoor ook Kop (zie NJB 2015/1053, afl. 22) en Kaptein aandacht hebben gevraagd. In het bijzonder op de onjuiste voorlichting van het Parlement. Daarbij heb ik stelling genomen tegen de tegenstrijdige brieven van de voorzitter van de Raad, mr. Van Delden.

Artikel 6:177 BW voorziet in een risicoaansprakelijkheid van de exploitant van een mijnbouwwerk. Deze risicoaansprakelijkheid gaat ver nu de schadevergoeding vorderende partij geen gebrek of enige onveiligheid aan de zijde van de exploitant behoeft te stellen of (bij voldoende betwisting) behoeft te bewijzen. Slechts de causaliteit tussen schade en de aanleg en exploitatie van de mijn moet gesteld en bewezen worden door degene die schadevergoeding vordert. Door middel van het aannemen van een amendement op het Wetsvoorstel wijziging Mijnbouwwet heeft de Tweede Kamer onlangs aangegeven ter zake van de causaliteit een wettelijk vermoeden aan deze bepaling te willen toevoegen. Daarmee wordt echter het bestaande verfijnde stelsel van stel- en bewijslastverdeling onnodig uit balans gebracht.

Een van de conclusies van de recent uitgevoerde wetsevaluatie van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg is dat het medisch tuchtrecht dringend aan vernieuwing toe is. Teveel bagatelzaken dreigen het systeem te verstoppen terwijl belangrijke en zelfs geruchtmakende kwesties juist niet, of niet op tijd, voor de tuchtrechter komen. Op 23 september 2015 verscheen een concept Wetsvoorstel modernisering tuchtrecht Wet BIG. Vormen de aangekondigde voorstellen tot wetswijziging een oplossing voor de gesignaleerde problemen?

In aflevering 25 van het NJB van dit jaar riep oud-voorzitter van de Raad voor de rechtspraak mr. A.H. van Delden op de discussie over de Raad vooral te laten voortduren. Auteur pakt de handschoen op en zwengelt de discussie nogmaals aan.