Op 1 november 2014 volgde Maarten Feteris Geert Corstens op als president van de Hoge Raad. De nieuwe president presenteert zich in februari 2015 aan de juristenwereld via interviews met het NJB, het Advocatenblad en het Weekblad Fiscaal Recht. Later dit jaar volgen interviews met de publieksmedia.

Het kunstwerk van de wet is geen schilderij waar de kunstenaar eindeloos aan heeft geschaafd en dat vervolgens in een museum wordt opgehangen, waar toeschouwers er bewonderd langslopen en het van commentaar en uitleg voorzien. Om baselines of human interaction in de zin van Fuller te kunnen geven, moet de wet ook voorwaarden stellen aan het juridisch toelaatbare gedrag, waaraan burgers zich in hun onderlinge verkeer dienen te houden. De wet is ‘kader’ en ‘dictaat’ in één, een dwingend kader, waarin burgers binnen de grenzen van de wet vrij zijn zelf regels te maken en handelingen te verrichten. Als de wet een kunstwerk is, dan is het een vorm van toegepaste kunst: het is een slim ontworpen en fraai vormgegeven gebruiksvoorwerp dat ons in staat stelt op een geordende en vreedzame wijze met elkaar samen te leven.

De positie van de Eerste Kamer in ons staatsbestel is moeizaam en ongemakkelijk, dat is al langer bekend. Maar in discussies en voorstellen om daar iets aan te doen worden al decennia lang dezelfde ideeën herkauwd die vervolgens mislukken om later opgewarmd weer hetzelfde lot te ondergaan. In dit artikel wordt het vraagstuk heel anders benaderd. Voorgesteld wordt om de Eerste Kamer rechtstreeks te kiezen, maar haar wel een andere taak te geven die inspeelt op haar sterke kanten: de wetgevende taak. De Tweede Kamer krijgt dan exclusief alle andere parlementaire taken. Het voorstel wordt hieronder toegelicht en uitgewerkt.

De nieuwe tuchtregeling voor rechters voorziet straks in een uitgebreid pakket van tucht- en ordemaatregelen, dat mogelijk nog verder uitdijt als een aantal ingediende amendementen wordt aangenomen. Bij zo’n uitgebreide regeling is het zaak buiten twijfel te stellen dat de instanties die dergelijke maatregelen treffen voldoen aan de grondwettelijke eisen. Voor zover de Hoge Raad dit toezicht uitoefent, bijvoorbeeld bij overplaatsing of ontslag, is er geen vuiltje aan de lucht. Anders is het wanneer de president van het gerecht of het gerechtsbestuur hier actie onderneemt.