Smart contracts bieden de mogelijkheid om automatisch, zonder centrale autoriteit, complexe betalingstransacties uit te laten voeren. De gedachte is nu dat dit een bedreiging vormt voor de gehele praktijk van contractjuristen. Teneinde dit te onderzoeken wordt in dit artikel ingegaan op wat smart contracts zijn, uitgaande van de bitcoin en de blockchain. Aan de hand van de eerste ervaringen worden daarna diverse kanttekeningen geplaatst en toekomstmogelijkheden geschetst.

Lees het hele artikel in Navigator.

Rechtsbescherming tegen de overheid vraagt om grenzen aan strafvorderlijk onderzoek. De huidige grenzen in het Wetboek van Strafvordering zijn ingegeven door een 20e-eeuwse, plaatsgebonden kijk op gegevensopslag, vanuit de gedachte dat privégegevens vooral binnenshuis worden bewaard. Nu gegevensopslag mobiel is geworden op laptops en smartphones, in de cloud is een nieuw concept van ruimtelijke privacy nodig: een digitaal huisrecht.

Lees het hele artikel in Navigator.

De problematiek van Licht Verstandelijke Beperktheid zou moeten leiden tot het toepassen van een ander strafregime dan datgene dat geldt voor normaal begaafde personen. Een verstandelijke beperking zal niet ‘genezen’ en verdient veel meer aandacht van de ketenpartners in het strafrecht. Gepleit wordt voor het onderkennen van aan deze problematiek inherent gedrag. Vervolgens zou bij de keuze van het toepasselijke strafrechtstelsel niet de kalenderleeftijd het criterium moeten zijn, maar zou de mogelijkheid moeten worden gecreëerd om de sancties en voorwaarden meer af te stemmen op de mentale vermogens van de verdachte.

Lees het hele artikel in Navigator.

The Embassy of the Republic of Poland feels obliged to react to the character of the article by Ab Govers ‘Bedreiging van de rechtstaat in Polen’ published in NJB on 18 november 2016. It is our conviction that articles published in a respected magazine for highly educated professionals should be kept on a certain level of impartiality and professionalism. To our great concern we have noticed that none of these two attributes can be applied to the abovementioned article.

Lees het hele artikel in Navigator.

Het PiS misbruikt het recht voor het vestigen van een dictatuur. Daarbij worden bepaalde trucages toegepast. De in verband daarmee door mij gegeven kwalificaties handhaaf ik.

Lees het hele artikel in Navigator.

In hoeverre voldoet de Nederlandse rechtsorde aan de vereisten van de rechtsstaat? Om een helder beeld te krijgen van de relevante kwesties voor de uitvoering van een stresstest rechtsstaat wordt de rechtsstaat als systeem benaderd. Langs de lijnen van de trias politica wordt verkend welke rechtsstatelijke gebreken in Nederland onderkend kunnen worden in wetgeving, bestuur en rechtspraak, die niet binnen de normale waarborgen van onze rechtsorde gecorrigeerd worden. Doel is om een overzichtsbeeld te schetsen van de staat van onze rechtsstaat en daarmee de vraag te beantwoorden of ons rechtsstatelijke systeem in een situatie van stress het af kan laten weten. De conclusie blijkt gerechtvaardigd dat op al deze drie domeinen, maar in het bijzonder bij de wetgeving, de systeemwaarborgen in de Nederlandse democratische rechtsstaat tekort schieten. Bij het functioneren van onze rechtsstaat is sprake van een systeemfalen.

In dit artikel wordt een verzameling van zestien meetbare indicatoren gepresenteerd die naar de mening van de auteurs gezamenlijk zichtbaar maken hoe de rechtsstaat er voor staat. Zij kiezen hierbij voor een manier van kijken naar de rechtsstaat waarin de maatschappelijke opbrengst centraal staat. Dit is in de Nederlandse (rechts)wetenschap niet gebruikelijk, maar in de internationale literatuur wel. Geïnspireerd door de missie van het Ministerie van Veiligheid en Justitie wordt de vraag gesteld: ‘Hoe veilig en rechtvaardig is Nederland eigenlijk en hoe ontwikkelt zich dat?’. De auteurs pretenderen overigens niet met deze zestien indicatoren het definitieve antwoord te geven, maar denken wel de basis te leggen voor een discours over de rechtsstaat dat in Nederland te weinig gevoerd wordt. Op de lezers wordt een beroep gedaan om vanuit hun deskundigheid deze aanzet verder te helpen ontwikkelen en te gaan gebruiken.

Op 16 en 17 april 2015 vond de Global Conference on Cyber Space 2015 in Den Haag plaats. De bestrijding van cybercrime stond daarbij hoog op de agenda. Cybercrime is wereldwijd een van de grote uitdagingen van het internet, en een terrein waarop Nederland vaak een voortrekkersrol speelt. Meestal richt de aandacht zich op daders en slachtoffers, maar bij een integrale aanpak van cybercrime moeten ook derde partijen worden betrokken, zoals internetaanbieders en softwareontwikkelaars. Kunnen deze derden ook juridisch worden aangesproken als zij hun rol bij de bestrijding van cybercrime verwaarlozen?

Dat de Staat een regeling heeft opgetuigd zou een verbetering met zich mee moeten brengen voor de positie van slachtoffers van Nederlands geweld door militairen gepleegd in Indonesië in de periode 1945-1950. Maar bij nader inzien kent de regeling talrijke praktische en meer principiële obstakels. Gevolg is dat veel slachtoffers buiten de boot vallen en zich gedwongen zien alsnog een procedure bij de civiele rechter aan te spannen.

Het meldpunt ‘Meld Misdaad Anoniem’ wordt via de telefoon aangeboden. Maar wie belt er nu nog? Jongeren maken minder melding van misdrijven via het telefonisch meldpunt. Omdat jongere generaties gewend zijn alles via internet te doen, en de drempel voor online melden naar verwachting sowieso lager ligt dan bij telefonisch melden, zou een internetmeldpunt een goede aanvulling kunnen zijn op de huidige dienst. De Minister van Veiligheid en Justitie heeft in dat licht aan de Tweede Kamer een onderzoek toegezegd naar de mogelijkheden van melden via internet, waarbij de kwaliteit van de meldingen zo goed mogelijk geborgd is en de anonimiteit van de melder gegarandeerd blijft. Maar kan anonimiteit op internet wel voldoende worden gegarandeerd? Welke technische en juridische aspecten zijn van invloed op de haalbaarheid van een internetmeldpunt? En moet alles wat online kan, ook online kunnen?

De nieuwste plannen van het kabinet met betrekking tot de hoogste bestuursrechters betekenen dat de Afdeling bestuursrechtspraak onderdeel blijft van de Raad van State, zij het dat de laatste functionele banden met de Afdeling advisering worden doorgesneden, dat het College van Beroep voor het bedrijfsleven als zelfstandige bestuursrechter verdwijnt onder overheveling van zijn rechtsmacht naar de Afdeling bestuursrechtspraak, en dat de Centrale Raad van Beroep verdwijnt terwijl zijn taak zal worden overgenomen door een of meer gerechtshoven. Bij de eerste twee onderdelen kunnen wel wat kanttekeningen worden geplaatst, maar echt rampzalig zijn ze per saldo niet. De opheffing van de Centrale Raad daarentegen is zonder meer een onzalig idee.

Wie behoefte heeft aan een goed gevoel over het bestuursprocesrecht, moet vooral de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel vereenvoudiging en digitalisering van het procesrecht lezen. Aanleiding voor het indienen van het wetsvoorstel is de voorgenomen digitalisering van de procedures bij de civiele en de bestuursrechter. In het kader daarvan is ook gekeken of beide procedures modernisering behoeven. Het blijkt dat er aan de bestuursrechtelijke procedure nauwelijks iets te versleutelen valt, en aan die bij de civiele rechter heel veel.

Het is goed dat het debat over verruiming van bevoegdheden in het vreemdelingentoezicht gevoerd wordt. In de bijdrage van Bas Wallage en Lucille van Wijnbergen, Verruiming bevoegdheden vreemdelingentoezicht (NJB 2014/1417, afl. 28, p. 1918-1924) ontbreekt mijns inziens echter een aantal elementen die noodzakelijk zijn voor een goed begrip van deze materie.