Artikelen van Bastiaan Wallage
Blog
De hinderpaaltrilogie. Een zoektocht naar evenwicht tussen de vrije artsenkeuze en de betaalbaarheid van de zorg
Het is kiezen of delen; of de wetgever gaat over tot een verdere beperking van het recht op vrije artsenkeuze, of het hinderpaalcriterium wordt – in lijn met de huidige rechtspraak – gewaarborgd. De wetgeving omtrent het hinderpaalcriterium lijkt er daarmee vooralsnog niet duidelijker op te worden.
Tijdschrift
NJB 35 (2023)
Wet toekomst pensioenen
De Wet toekomst pensioenen is op 1 juli 2023 in werking getreden. De wet is het – voorlopige – eindpunt van een debat over hervorming van het stelsel van aanvullend pensioen dat op gang kwam na de financiële crisis in 2008. De Wet toekomst pensioenen (Wtp) bepaalt dat in de toekomst alleen nog premieovereenkomsten als karakter van een tweedepijlerpensioenregeling zijn toegestaan. Dit artikel bespreekt welke verandering de Wtp in het pensioenstelsel brengt, de aanleiding daarvoor en waarom de kans op veel procedures aanwezig is.
De hinderpaaltrilogie
Op 9 december 2022 wees de Hoge Raad het derde arrest over het zogeheten ‘hinderpaalcriterium’, over de vraag in hoeverre zorgverzekeraars kortingen mogen toepassen op de vergoeding van zorg door een zorgaanbieder waarmee zij geen contract hebben. Het arrest impliceert een nieuwe ontwikkeling in een complex juridisch vraagstuk, dat rechtstreeks raakt aan de fundamenten van het Nederlandse zorgstelsel. De invloed hiervan blijft niet beperkt tot het civiele recht, maar het arrest werkt door in het publiekrechtelijke kader, waaronder de rechtspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven. Maar wat zijn nu de uiteindelijke rechts gevolgen van dit arrest voor verzekerden?
Modernisering grondbeleid
De Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening deed afgelopen zomer een aantal voorstellen voor de modernisering van het grondbeleid. Nuttige wenken uit praktijk en wetenschap blijken in de wind geslagen. Want de voorstellen zijn onvoldoende doordacht of onnodig dan wel onuitvoerbaar.
Maak kosten voor rechtsbijstand weer aftrekbaar van de inkomstenbelasting dan wel vrij van BTW!
Voor de gemiddelde onderneming zijn de juridische kosten in een arbeidsconflict niet of nauwelijks relevant. Voor de werknemer die met ontslag bedreigd wordt is dat wel anders. Is dat wel eerlijk?
Black names matter II
De regering heeft in 2022 excuses gemaakt voor het Nederlands slavernijverleden. In dat kader zijn er verschillende rijksinitiatieven ontstaan. Een van deze initiatieven betreft het opnemen van een nieuwe grondslag in het Besluit geslachtsnaamswijziging waardoor wijziging van geslachtsnamen die verband houden met het slavernijverleden mogelijk wordt. De internetconsultatie is thans in alle stilte opengezet. Het voorstel staat echter op zeer gespannen voet met het strikte karakter van het naamrecht, bij de inhoud en geldingsduur van de regeling zijn vraagtekens te plaatsen en door dit besluit wordt het onderscheid ten opzichte van andere wijzigingsgevallen scherp zichtbaar.
Tijdschrift
NJB 8 (2023)
Hebben mensen met uitgestelde zorg recht op schadevergoeding?
Tijdens de coronapandemie werden patiënten met COVID-19 met voorrang geholpen in de zorg. Dit had tot gevolg dat de behandeling van andere patiënten werd uitgesteld. Ondanks dat de COVID-19-pandemie thans minder beslag legt op de zorg, zijn de ziekenhuizen en zelfstandige klinieken er nog niet in geslaagd de ontstane ‘werkvoorraad’ weg te werken. Kunnen de patiënten die moesten wachten op zorg en die daardoor schade hebben geleden, nu iemand aansprakelijk stellen voor de verslechtering van hun gezondheid? En zo ja, wie?
Is artikel 44a Wet op de rechtsbijstand van toepassing op de piketzaak?
Het zal je als advocaat maar overkomen: je dient na een sepot van de strafzaak namens je cliënt een verzoek in ter compensatie van diens gemaakte advocaatkosten en de raadkamerrechter wijst dat verzoek niet uitsluitend af, maar verwijt je ook nog eens de gedragsregels te hebben geschonden. Alsof dat niet genoeg is publiceert de rechtspraak de beschikking zonder je naam te anonimiseren. Een driedubbele bestraffing. Het overkwam de advocaat wiens declaratie centraal stond in Rb. Limburg 18 oktober 2022, ECLI:NL:RBLIM:2022:8069.
De rechter en zijn plicht om de rechtsstaat te verdedigen
In de zogenoemde soft law over de rechtspraak en rechters, en in de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) wordt gesproken van een plicht van de rechter om zich uit te spreken ter verdediging van de rechtsstaat. In dit artikel wordt geprobeerd om meer duidelijkheid te verkrijgen over de betekenis van een dergelijke plicht. Daarbij worden de soft law en de rechtspraak van het EHRM over de vrijheid van meningsuiting van rechters besproken. Vervolgens wordt nagedacht over wat een redelijke interpretatie zou kunnen zijn van de daar aangetroffen passages. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de rechter die zich uitspreekt in functie en de rechter die dat daarbuiten doet. De duiding van de passages is nog niet eenvoudig. Een te letterlijke interpretatie stuit in elk geval op problemen. Bij de interpretatie lijkt het van belang om voldoende oog te houden voor de context waarin ze tot stand zijn gekomen. De passages lijken een middel om binnen het bestaande stramien van deze kaders weerstand te bieden aan anti-rechtsstatelijke krachten. De passages sporen de rechter ook aan om voor de rechtstaat te vechten, zodat het EHRM en de soft law op hun beurt, op deze manier, over de rechtsstaat waken.
Brabantse navolging van het Leeuwarder-arrest
Op 25 februari 2023 is het tachtig jaar geleden dat het Leeuwarder-arrest werd uitgesproken. Dit arrest staat bekend als een van de weinige momenten in de Tweede Wereldoorlog waarop leden van de Nederlandse rechterlijke macht zich openlijk uitspraken tegen de bezettingsmacht. Tachtig jaar na dato zijn nieuwe bronnen ontdekt over de bijval die de Leeuwarder raadsheren kregen van hun collega’s elders in het land.
Koranverscheuring als ongehoorde meningsuiting
Op zondag 20 januari 2023 wist de voorman van anti-islambeweging Pegida iedereen weer even goed op de kast te jagen. De heer Wagensveld vond het nodig de Koran te verscheuren en te vertrappen voor de Tweede Kamer; een kwetsende en provocatieve actie, waarvoor de Nederlandse ambassadeurs in Turkije, Indonesië en Pakistan op het matje werden geroepen. Het was niet de eerste keer dat de voorman of andere aanhangers van Pegida voor ophef zorgden. Vanwege de vrijheid van meningsuiting en demonstratievrijheid zijn er amper mogelijkheden hier tegen op te treden, preventief al helemaal niet. Dit leidt wel eens tot ongemak in de samenleving en bij het openbaar bestuur. Dat is begrijpelijk, maar geen reden om het minder nauw te nemen met de eisen van de rechtsstaat.
Tijdschrift
NJB 39 (2019)
Medische aansprakelijkheid in Nederland
De forse toename van de schadelast door claims met betrekking tot de Nederlandse ziekenhuiszorg vormde aanleiding om het Nederlandse aansprakelijkheidsstelsel onder de loep te nemen en dit te vergelijken met het Belgische tweesporensysteem, dat naast het klassieke aansprakelijkheidsrecht een no fault-compensatiesysteem omvat. Een tweesporensysteem zoals het Belgische blijkt weinig toe te voegen aan de huidige vergoedingsmogelijkheden. Grote knelpunten omtrent deskundigenanalyses en causaliteitsvraagstukken blijven ook bij een no fault-compensatiesysteem onverminderd aanwezig. Deze knelpunten zijn inherent aan de aard en complexiteit van medische ongevallen. Opvolging van een aantal praktijkgerichte adviezen, waarbij alle bij de afwikkeling van klachten en claims betrokken partijen worden aangesproken op hun professionele verantwoordelijkheden, zou wel bijdragen aan een verbetering van het huidige medisch aansprakelijkheidsstelsel.
Lees het hele artikel in Navigator.
De Staat waarborgt het recht op vrije artsenkeuze onvoldoende
Het recht op vrije artsenkeuze wordt gezien als een fundamenteel recht van de patiënt. Op grond hiervan kan de patiënt zich wenden tot een arts of andere zorgaanbieder naar keuze. Door het arrest van de Hoge Raad van 7 juni 2019 staat het recht op vrije artsenkeuze volop in de belangstelling, maar in de rechtspraktijk blijft, ondanks dit arrest, toch onduidelijkheid bestaan over de invulling van dit recht. Een zaak die vraagt om stappen van de wetgever, gelet op de verplichtingen die op de overheid rusten.
Lees het hele artikel in Navigator.
Subsidie aan levensbeschouwelijke organisaties is ook van deze tijd
Instellingen op levensbeschouwelijke grondslag voorzien mede in elementaire maatschappelijke behoeften. Uit de maatschappelijke activiteit blijkt doorgaans aan wat voor instellingen en van welke levensbeschouwelijke kleur er ergens vooral behoefte bestaat. Het uitgangspunt dat levensbeschouwelijke organisaties mede in aanmerking komen voor publieke en gesubsidieerde taken kent een solide basis, niet alleen in de Nederlandse geschiedenis en politieke cultuur, maar ook in theorievorming over wat de samenleving nodig heeft.
Lees het hele artikel in Navigator.
De acute stikstofcrisis opgelost
Er is een remedie om uit de huidige, acute stikstofcrisis te raken: schrap projecten die geen groot openbaar belang dienen, ga voor de andere projecten compensatie zoeken, en kom pas later met passende generieke maatregelen. Boeren kunnen ondertussen terugvallen op wat ze vóór de PAS ook al deden: intern en extern salderen.
Lees het hele artikel in Navigator.