Artikelen van Bas Pasterkamp
Tijdschrift
NJB 19 (2024)
Verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd naar zestien jaar
Op 6 juni vinden de Nederlandse verkiezingen plaats voor het Europees Parlement. In Duitsland en België zullen voor het eerst ook zestien- en zeventienjarigen naar de stembus mogen. In Nederland klinkt de roep om de kiesgerechtigde leeftijd te verlagen van achttien naar zestien jaar steeds luider, bijvoorbeeld omdat jongeren in het bijzonder geraakt zullen worden door toekomstige klimaatverandering. Hoewel de keuze voor een bepaalde kiesgerechtigde leeftijd een politieke is, geven de gebezigde argumenten in het debat daarover blijk van verschillende constitutionele gezichtspunten. Dit artikel achterhaalt wat die gezichtspunten zijn en plaatst ze in een historische context, om zo bij te dragen aan een verdieping van het constitutionele debat over deze maatschappelijke kwestie.
Vijftien jaar Handvest in Nederland
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van prof. mr. Janneke Gerards, ‘Het EU-Grondrechtenhandvest: een crashcourse’, in: J.H. Gerards e.a., Waarde, werking en potentie van het EU-Grondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde. Preadviezen. (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging, 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 7-94.
Het Handvest in het bestuursrecht
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van mr. dr. Hanna Sevenster, ‘Heeft de keizer nieuwe kleren?’, in: J.H. Gerards e.a., werking en potentie van het EU-Grondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde, Preadviezen (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging, 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 97-134.
Een strafrechtelijke kroniek van het Handvest
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van prof. mr. Pieter Verrest, ‘De invloed van het Handvest op het Nederlandse strafrecht’, in: J.H. Gerards e.a., Waarde, werking en potentie van het EUGrondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde, Preadviezen (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging, 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 139-221.
Meer directe horizontale doorwerking van grondrechten in het vermogensrecht?
Bespreking van het preadvies voor de NJV-jaarvergadering 2024 van prof. mr. Kasper Jansen, ‘Het Handvest als privaatrechtelijk instrument’, in: J.H. Gerards e.a., Waarde, werking en potentie van het EU-Grondrechtenhandvest in de Nederlandse rechtsorde, Preadviezen (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging 153e jaargang), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 225-287.
Tijdschrift
NJB 27 (2023)
Liegend de Tweede Kamer in
In de Verenigde Staten is gesproken over het verwijderen van het congreslid George Santos vanwege het verspreiden van leugens over zijn eigen achtergrond. Nederland zou ook te maken kunnen krijgen met een kandidaat voor de Tweede Kamer die dankzij leugens over zijn eigen verleden verkozen wordt. In deze bijdrage wordt onderzocht of de Nederlandse regelgeving voldoende bescherming biedt tegen Kamerleden die hebben gelogen over hun eigen achtergrond en of de Amerikaanse regelgeving inspiratie biedt voor verbetering.
De spanning tussen het non-discriminatierecht en het gegevensbeschermingsrecht
Organisaties kunnen kunstmatige intelligentie (artificial intelligence, AI) gebruiken om beslissingen te nemen over mensen, bijvoorbeeld om de beste kandidaten te selecteren uit vele sollicitatiebrieven. Maar AI kan discriminerende effecten hebben. Een AI-systeem zou bijvoorbeeld ten onrechte sollicitaties van mensen met een bepaalde etniciteit kunnen afwijzen, terwijl de organisatie dat niet zo bedoelde. Als de organisatie wil controleren of zijn AI-systeem discrimineert op etniciteit, stuit zij op een probleem: de organisatie kent vaak de etniciteit van haar sollicitanten niet. In beginsel verbiedt de AVG het gebruik van bepaalde categorieën gevoelige persoonsgegevens, waaronder etniciteit. Dit artikel bespreekt de problematiek rond het AVG-verbod op het verzamelen van gevoelige persoonsgegevens met het doel om AI-systemen te controleren op discriminatie. Ook wordt in kaart gebracht welke voor- en tegenargumenten er zijn voor het creëren van een nieuwe uitzondering op het AVG-verbod om zulke gevoelige gegevens te gebruiken om discriminatie door AI-systemen tegen te gaan.
Stop met exploiteren van adoptieleed
Geadopteerden die hun oorspronkelijke identiteit willen achterhalen zijn genoodzaakt zich tot een programma als Spoorloos te wenden. Zij kunnen nergens anders terecht. Er zouden wettelijke bepalingen moeten komen die toegang regelen tot het recht op identiteit van geadopteerden.
‘Guilty until proven innocent’
In dit artikel wordt de regeling van het spreekrecht in de Amerikaanse staat Texas – bekend als een tough on crime-staat – vergeleken met dat in het Nederlandse strafproces. Een belangrijk verschil in het licht van de onschuldpresumptie is het moment waarop het spreekrecht door slachtoffers en andere gerechtigden mag worden uitgeoefend. In Texas is dat pas na het moment dat de verdachte is veroordeeld; in Nederland vóórdat de verdachte schuldig wordt bevonden. De vraag is of hiermee de onschuldpresumptie van de verdachte niet op onaanvaardbare wijze wordt doorkruist.