Artikelen van Antoon Loonen
Tijdschrift
NJB 14 (2014)
De EU als democratisch experiment
Politici die de aard en het functioneren van de EU willen verklaren, dienen het statelijke paradigma van het Westfaalse stelsel van internationale betrekkingen te vervangen door het burgerlijke perspectief van democratie en rechtsstaat. Het oude debat over de vraag of de EU een staat moet worden of zich het best als statenbond kan profileren, draagt niet bij aan het oplossen van de problemen waar de Unie nu voor staat. Het proces van Europese integratie leidt van de constructie van een gemeenschappelijke markt via de invoering van het burgerschap van de EU tot de opkomst van een gemeenschappelijke democratie. Dit soort processen neemt tijd. De democratisering van de EU is amper begonnen. De kritiek die door velen op het gebrekkige karakter van de Europese democratie wordt uitgeoefend, kan worden onderschreven en aangevuld. De richting is echter onmiskenbaar: from common market to common democracy.
Belangrijke beperkingen van de gerechtelijke onderzoekmethode
In het strafproces gaat het om achtereenvolgens de vragen: heeft verdachte het strafbare feit begaan, is hij of zij daarvoor verantwoordelijk en welke straf moet daarvoor worden toegekend? De beantwoording van de eerste twee vragen betreft waarheidsvinding. Hierop is de wetenschapstheorie onverkort van toepassing. Dit geldt ook wanneer een psychiatrische stoornis of het gebruik van medicatie de verantwoordelijkheid van verdachte beperkt. Echter, de forensische rapportage heeft belangrijke beperkingen waarmee in de strafrechtspraak rekening moet worden gehouden. Hierdoor moet de rechter op basis van soms premature of zelfs onjuiste informatie in het vonnis een keuze maken voor een traject met detentie (volledig toerekenen) dan wel voor een traject met behandeling in TBS (verminderd of niet toerekenen). Bepleit moet worden om de rechtszaak gemakkelijker te heropenen op basis van belangrijke nieuwe informatie over het beloop van de psychische stoornis.
Hof: politie niet verplicht om op te treden bij mishandeling
Burgers filmen of fotograferen de politie dagelijks tijdens de uitvoering van de politietaak. De politie heeft geen bevoegdheden om daar zomaar tegen op te treden. Dat gebeurt echter soms toch, met verstrekkende gevolgen zoals blijkt uit een zaak die zich af heeft gespeeld op 4 juli 2012 in Den Haag. Een politieagent heeft met toepassing van grof geweld een jongeman gedwongen om foto’s van zijn telefoon te wissen die hij zojuist van een politieoptreden had gemaakt. De politieambtenaren die daarbij stonden hebben niet ingegrepen. Het Gerechtshof Den Haag heeft in een proces dat is voortgevloeid uit het gewelddadige en onrechtmatige handelen van de betreffende politieagent geoordeeld dat er op de andere politieambtenaren geen rechtsplicht rustte om in te grijpen. Een oordeel dat tal van vraagtekens oproept.
Caribisch Nederland of Nederland Caribisch ?
Het uiteenvallen van het koninkrijksland Nederlandse Antillen heeft onder meer tot gevolg gehad dat binnen het koninkrijksland Nederland de bijzondere openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn ontstaan.
Een paar vragen aan Kluwer
Uitgeverij Kluwer heeft sinds jaar en dag een dominante positie op de Nederlandse markt voor Nederlandstalige juridische informatie, met een marktaandeel van naar verluidt tussen de 50 en 75%. Veel professionele gebruikers, waaronder universiteiten en overheidsinstellingen, maar ook studenten en scholieren, kunnen niet zonder de juridische informatie van Kluwer.
Kluwer biedt sinds kort een flink aantal bestaande juridische handboeken, zogenaamde Expert-titels, aan als e-book, af te nemen in pakketten. Als de juridische faculteiten in Nederland deze digitale boeken voor hun studenten beschikbaar willen krijgen, zullen ze daarvoor apart moeten gaan betalen. Het is de vraag of de faculteitsbibliotheken die kosten zullen kunnen opbrengen. Mogelijk moeten zij afzien van het aanschaffen van deze informatie of bezuinigen op andere bronnen.