Sinds het verschijnen van de Richtlijn psychiatrisch onderzoek en rapportage in strafzaken in 2012 is er onder gedragsdeskundigen discussie over het aantal graden van toerekeningsvatbaarheid. Traditioneel werd in Nederland een vijfpuntsschaal gehanteerd: toerekeningsvatbaar, licht verminderd, verminderd, sterk verminderd toerekeningsvatbaar en ontoerekeningsvatbaar. De richtlijn verving deze indeling door een driepuntsschaal met slechts één middencategorie: verminderde toerekeningsvatbaarheid. Onlangs werd door het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie, na consultatie en debat, het aantal graden van toerekeningsvatbaarheid definitief vastgesteld op drie. Maar wat is, nog afgezien van de drie- dan wel vijfpuntsschaal, überhaupt de juridische zin van het gebruik van ‘verminderde’ toerekeningsvatbaarheid? Dit artikel analyseert en evalueert nut en noodzaak van de verminderde toerekeningsvatbaarheid binnen het Nederlandse strafrecht.

Lees het hele artikel in Navigator.

In hoeverre voldoen instellingen in het mbo en het hoger onderwijs aan de eisen die voortvloeien uit het gelijke behandelingsrecht als het gaat om zwangere studenten en studerende ouders? Om die vraag te beantwoorden wordt in dit artikel na het vaststellen van die eisen in de eerste plaats gekeken naar onderwijsverplichtingen waaraan deze studenten mogelijkerwijs niet (kunnen) voldoen doordat ze herhaaldelijk afwezig zijn. Vervolgens is gekeken naar de wijze waarop de combinatie van studie en zwangerschap en/of de zorg voor jonge kinderen gefaciliteerd wordt door het toekennen van rechten. De meeste onderwijsinstellingen blijken onvoldoende te ondernemen om deze studenten te faciliteren. Ten aanzien van het nakomen van onderwijsverplichtingen overtreden zij het verbod om te discrimineren op grond van geslacht, indien met name vrouwelijke studenten worden getroffen en het beleid niet objectief kan worden gerechtvaardigd.

Lees het hele artikel in Navigator.

Zijn de plannen van GeenPeil in strijd met de Grondwet? Wat auteur betreft wel, zij het in relatieve en fundamentele zin. Relatief, omdat het idee van een levend stemkastje nog meer op gespannen voet staat met het oorspronkelijke beginsel van het vrije mandaat dan de praktijk van de partijendemocratie met zijn fractiediscipline al deed. Maar desalniettemin fundamenteel, omdat het niet zozeer over de formele regeltjes van de geldigheid van besluiten van de Tweede Kamer gaat, maar om een wezenlijk ander democratisch ideaal dan het representatieve waarop de Grondwet rust.

Lees het hele artikel in Navigator.

Met belangstelling las ik het artikel van Marc Wever in de laatste aflevering van het NJB van 2016 (NJB 2016/2289, afl. 44, p. 3238-3246). Wat me opviel (en ook enigszins teleurstelde), was dat alleen de kant van de overheid in het artikel naar voren komt. De kant van de bezwaarmaker en diens advocaat dan wel andere rechtshulpverlener kwam niet aan bod.

Lees het hele artikel in Navigator.

door de overheid anno 2016’ een reactie van Arno van Deuzen ontlokt had. Van Deuzen schrijft onder meer teleurgesteld te zijn dat ik voor mijn bijdrage in het NJB uitsluitend van overheidswege verkregen informatie heb gebruikt. Laat ik voorop stellen zijn reactie te begrijpen.

Lees het hele artikel in Navigator.

Lessen uit Duitsland
In het Sociaal Akkoord dat afgelopen april werd gesloten tussen het kabinet en de sociale partners is onder andere een herziening van het ontslagrecht voorzien. Enkele aspecten van de voorgenomen hervormingen vertonen grote gelijkenis met het systeem zoals dat nu al in Duitsland bestaat. Daar bestaat veel kritiek op het stelsel omdat zowel werkgever als werknemer langdurig in het ongewisse kunnen zijn of er nu wel of niet rechtsgeldig een einde aan de arbeidsovereenkomst is gekomen.

In de bijstandswetgeving lijkt het recht op sociale zekerheid en daarmee het rechtenperspectief tegenwoordig veel minder op de voorgrond te staan dan wat men wel het symbolische karakter van het recht op bijstand heeft genoemd: een recht gecodificeerd om plichten te kunnen opleggen aan de uitkeringsgerechtigde. Zo wordt de in de Wet Werk en Bijstand geboden mogelijkheid om bijstandsgerechtigden te verplichten arbeid met behoud van uitkering te verrichten, op grote schaal toegepast en is deze mogelijkheid onlangs verder uitgebreid door de invoering van de tegenprestatie naar vermogen. Het doel is de instroom in de WWB te beperken en een snelle uitstroom te bevorderen. In deze bijdrage wordt ingegaan op de vraag hoe de huidige sturingsmethode uit de uitvoeringspraktijk van de WWB zich verhoudt met het rechtskarakter van de WWB.

Binnen de ILO is het stakingsrecht altijd ongeschreven ingelezen in het recht op vakbondsvrijheid en op onderhandelen, ook al wordt het niet uitdrukkelijk toegekend in de ILO Conventies. Werkgevers hebben zich altijd tegen deze interpretatie gekeerd maar zich tot voor kort neergelegd bij de meerderheidsopvatting binnen de ILO. Aan die houding is een einde gekomen en het debat voltrekt zich inmiddels op hoge toon. En niet alleen binnen de ILO, ook in EU-verband is het stakingsrecht voorwerp van strijd tussen werkgeversen werknemersorganisaties. De waarden die ten grondslag liggen aan de rechten die vakorganisaties in de loop der tijd hebben opgebouwd, blijken niet altijd goed te rijmen met die van de vrije economische markt.