De voorzieningenrechter heeft het COA bevolen zich aan de bestuursovereenkomst met de gemeente Westerwolde te houden waarin is vastgelegd dat in de COA-locatie Ter Apel, waar het aanmeldcentrum voor asielzoekers is gevestigd, niet meer dan 2000 mensen tegelijkertijd zullen worden opgevangen. Aan nietuitvoering van dat bevel is een forse dwangsom verbonden. Het verweer van het COA dat het onmogelijk was zich aan de overeenkomst te houden werd daarmee verworpen. In dit artikel wordt naar aanleiding van dit vonnis onderzocht wat de juridische consequenties zijn als een prestatie onmogelijk is of is geworden.

[verder lezen in InView]

In dit essay wordt de juridische context van de Poetin-casus voor het Internationaal Strafhof geschetst. Vooral komt de vraag aan de orde voor welke misdrijven hij wel en voor welke delicten hij niet vervolgd kan worden. Het feit dat Rusland geen partij is bij het Statuut van Rome, maar wel permanent lid is van de Veiligheidsraad vormt een vrijwel onneembare barrière. Dat vervolging van Poetin door het Strafhof überhaupt mogelijk is, heeft te maken met opmerkelijke ontwikkelingen op het terrein van immuniteiten.

[verder lezen in InView]

Voortslepende en niet opgeloste conflicten vreten aan het vertrouwen in onze rechtsstaat. Als mensen in nood verkeren, doen ze een beroep op onze rechtsstatelijke structuren in de hoop en verwachting dat die zullen helpen om conflicten te ontwarren en op te lossen. Zodat men weer verder kan. Helaas is de praktijk meestal teleurstellend. Niet omdat de juridische kwaliteit tekort schiet, maar wel omdat die hun probleem niet oplost. In dit artikel wordt onderbouwd dat nieuwe wegen moeten worden bewandeld en waar we die kunnen vinden.

[verder lezen in InView]

In 2020 is een initiatiefwetsvoorstel ingediend om levensbeëindiging bij een zogenoemd ‘voltooid leven’ niet langer strafrechtelijk te verbieden. Dit wetsvoorstel, de Wet levenseindebegeleiding van ouderen op verzoek, is van het begin af aan omstreden geweest. Na een kritisch advies van de Afdeling advisering van de Raad van State heeft D66 in november 2023 een aangepast initiatiefwetsvoorstel ingediend. Aanvankelijk was in het wetsvoorstel in het geheel geen arts betrokken, maar werd de uitvoering overlaten aan een ‘levenseindebegeleider’. Thans is de betrokkenheid van de eigen arts wel geregeld in het wetsvoorstel. Gelet op alle administratie rond de thans gedecriminaliseerde vormen van euthanasie, is te voorzien dat de bereidheid van (huis)artsen om mee te werken aan deze vorm van zorg afneemt, zeker als ‘voltooid leven’ straks ook een erkende vorm van levensbeëindiging wordt.

[verder lezen in InView]

Met door de Hoge Raad gewezen ‘landmark’-arresten in zowel het contractenrecht als in het aansprakelijkheidsrecht én een groot aantal arresten met voor de praktijk relevante en interessante aanwijzingen in het goederenrecht, was er ‘never a dull moment’ in de kroniekperiode; de vaart zat er flink in. En met veel mooie proefschriften op het gebied van het aansprakelijkheidsrecht, en een hele hoeveelheid tijdschriftartikelen heeft de literatuur op dit rechtsgebied ook weer een flinke ‘boost’ gekregen. Voor wie dat allemaal niet bij kan benen is deze kroniek de uitkomst om weer helemaal bij te geraken.

[verder lezen in InView]

Opnieuw kan worden geconstateerd dat de nasleep van de toeslagenaffaire de gemoederen bezig blijft houden. De inspanningen om te komen tot een burgervriendelijker bestuursrecht gaan onverminderd door, onder meer door het voorstel tot een andere formulering van het evenredigheidsbeginsel in de Awb en de verdere ontwikkeling van de toetsing van besluiten aan het evenredigheidsbeginsel door de bestuursrechter. Ook bij optreden tegen overtredingen lijkt er meer ruimte voor coulance. Maar we zien ook een tegenbeweging. Zo verzetten wetgever en rechter zich tegen misbruik van recht. Een dynamische kroniekperiode met een bestuursrecht dat op zoek is naar een nieuw evenwicht.

[verder lezen in InView]

Zoals gebruikelijk worden in deze voorjaarskroniek de strafrechtelijke ontwikkelingen van het afgelopen half jaar besproken. In die periode was er aandacht voor kroongetuigen, gaf de Hoge Raad duidelijkheid over het criterium voor de vaststelling van de ontoerekenbaarheid en de reikwijdte van het recht op vreedzame vergadering en staat de wetgever voor uitdagingen in het kader van (de)criminalisering op het gebied van maatschappelijke thema’s zoals drugs, het milieu en de bescherming van het menselijk leven. De ontwikkelingen gaven aanleiding om de kroniek deze keer thematisch op te zetten. Achtereenvolgens worden de volgende thema’s besproken: een korte tussenstand van het moderniseringstraject, formeel strafrecht, materieel strafrecht, sanctierecht en een ‘rubriek’ over de maatschappelijke rol van het strafrecht.

[verder lezen in InView]

De verslagperiode is voor het ondernemingsrecht bijzonder boeiend geweest, met een sleutelrol voor de discussie rond de EU-Richtlijn inzake Corporate Sustainability Due Diligence (CSDDD) die volgde op de eerder reeds uitgevaardigde Corporate Sustainability Reporting Directive. Niet alleen die EU-Richtlijnen, maar ook het denken dat daarin tot uitdrukking is gebracht luidt een nieuwe fase in voor de ontwikkeling van het onder nemingsrecht. Een denken in termen van mensenrechten, milieu en klimaat doordrenkt inmiddels de academische discussie over veel klassieke leerstukken van het ondernemingsrecht. Dit debat heeft echter nog weinig effect op de ontwikkeling van het ondernemingsrecht in de praktijk. In de rechtspraak van de Hoge Raad is van deze discussie geen spoor te terug te vinden. Daarin worden juist de klassieke ondernemingsrechtelijke leerstukken en begrippen bevestigd en kiest de Hoge Raad voor een sterk op de feiten van het concrete geval toegesneden benadering.

[verder lezen in InView]

[Lees de kroniek van het gezondheidsrecht in InView]

[Lees de kroniek van het intellectuele eigendom in InView]

[Lees de kroniek van het mededingingsrecht in InView]

[Lees de kroniek van het Europees materieel recht in InView]

[Lees de kroniek van het internationaal privaatrecht in InView]

[Lees de kroniek van het internationaal publiekrecht in InView]

De Venice Commission heeft een behartigenswaardig rapport geschreven over waarborgen voor rechterlijke onafhankelijkheid in Nederland met een aantal ingrijpende adviezen. De Commissie stelt terecht dat men niet louter kan vertrouwen op een rechtscultuur, waarin rechterlijke onafhankelijkheid door de politieke organen traditioneel wordt gerespecteerd. Het is nodig om voldoende (grond)wettelijke waarborgen voorhanden te hebben. Werk aan de winkel is noodzakelijk.

[verder lezen in InView]

Bijna twintig jaar na de invoering van de wettelijke regeling voor het gebruik van kroongetuigen in het Nederlandse strafproces en ruim tien jaar nadat de weeffouten in dat systeem zich in het Passage-proces indringend hadden geopenbaard, lijkt er eindelijk serieus werk te worden gemaakt van de daarbij altijd noodzakelijke getuigenbescherming. Zowel bij het Ministerie van Justitie als bij het Openbaar Ministerie als bij de Rechtspraak wordt serieus nagedacht over manieren om de regeling te verbeteren, zodat de complicaties en conflicten zoals die zich in het verleden meermalen hebben voorgedaan in de toekomst kunnen worden voorkomen. In het recente rapport van procureur-generaal Bleichrodt worden ook weer harde conclusies getrokken over het ontbreken van zelfs de meest basale kaders. Het is dan ook te hopen dat de demissionaire status van de huidige Minister van Justitie niet zal maken dat dit belangrijke onderwerp opnieuw naar de achtergrond verdwijnt.

[verder lezen in InView]

De wettelijke regelgeving over de overeenkomst inzake geneeskundige behandeling in Boek 7 BW gaat ervan uit dat toestemming voor een geneeskundige behandeling van een kind door beide ouders met gezag nodig is, althans totdat de minderjarige zestien jaar is. In kwesties die worden beheerst door de regelgeving van Boek 1 BW is toestemming van één ouder echter voldoende. Deze deels afwijkende regelgeving in twee boeken van het BW zorgt in de (rechts)praktijk regelmatig voor onduidelijkheden.

[verder lezen in InView]

In mijn artikel ‘Is de meldbriefprocedure ontoelaatbaar?’ in aflevering 2 van het NJB van 12 januari 2024 (NJB 2024/67), heb ik aan de hand van rechtspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens een beredeneerd standpunt ingenomen over de (on)toelaatbaarheid van de meldbriefprocedure.

[verder lezen in InView]

De Wet toekomst pensioenen is op 1 juli 2023 in werking getreden. De wet is het – voorlopige – eindpunt van een debat over hervorming van het stelsel van aanvullend pensioen dat op gang kwam na de financiële crisis in 2008. De Wet toekomst pensioenen (Wtp) bepaalt dat in de toekomst alleen nog premieovereenkomsten als karakter van een tweedepijlerpensioenregeling zijn toegestaan. Dit artikel bespreekt welke verandering de Wtp in het pensioenstelsel brengt, de aanleiding daarvoor en waarom de kans op veel procedures aanwezig is.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Op 9 december 2022 wees de Hoge Raad het derde arrest over het zogeheten ‘hinderpaalcriterium’, over de vraag in hoeverre zorgverzekeraars kortingen mogen toepassen op de vergoeding van zorg door een zorgaanbieder waarmee zij geen contract hebben. Het arrest impliceert een nieuwe ontwikkeling in een complex juridisch vraagstuk, dat rechtstreeks raakt aan de fundamenten van het Nederlandse zorgstelsel. De invloed hiervan blijft niet beperkt tot het civiele recht, maar het arrest werkt door in het publiekrechtelijke kader, waaronder de rechtspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven. Maar wat zijn nu de uiteindelijke rechts gevolgen van dit arrest voor verzekerden?

[verder lezen in NAVIGATOR]

De Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening deed afgelopen zomer een aantal voorstellen voor de modernisering van het grondbeleid. Nuttige wenken uit praktijk en wetenschap blijken in de wind geslagen. Want de voorstellen zijn onvoldoende doordacht of onnodig dan wel onuitvoerbaar.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Voor de gemiddelde onderneming zijn de juridische kosten in een arbeidsconflict niet of nauwelijks relevant. Voor de werknemer die met ontslag bedreigd wordt is dat wel anders. Is dat wel eerlijk?

[verder lezen in NAVIGATOR]

De regering heeft in 2022 excuses gemaakt voor het Nederlands slavernijverleden. In dat kader zijn er verschillende rijksinitiatieven ontstaan. Een van deze initiatieven betreft het opnemen van een nieuwe grondslag in het Besluit geslachtsnaamswijziging waardoor wijziging van geslachtsnamen die verband houden met het slavernijverleden mogelijk wordt. De internetconsultatie is thans in alle stilte opengezet. Het voorstel staat echter op zeer gespannen voet met het strikte karakter van het naamrecht, bij de inhoud en geldingsduur van de regeling zijn vraagtekens te plaatsen en door dit besluit wordt het onderscheid ten opzichte van andere wijzigingsgevallen scherp zichtbaar.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Ontwikkelingen in het vermogensrecht doen zich voornamelijk in de jurisprudentie voor. En daaruit was het weer volop oogsten deze kroniekperiode. Gelukkig is er ook veel literatuur verschenen die helpt de ontwikkelingen te duiden. Ook die komt in deze kroniek ruimschoots aan bod. In het aldus ontstane rijkgeschakeerde palet van het vermogensrecht menen auteurs toch een rode draad te kunnen ontwaren.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Opnieuw kan worden geconstateerd dat het bestuursrechtelijke debat vooral is gericht op responsiviteit, evenredigheid en maatwerk. Nadat de bestuursrechters stappen hebben gezet richting een indringendere toetsing van overheidsbesluiten en regelgeving aan onder andere het evenredigheidsbeginsel, is nu ook op het gebied van de wetgeving concrete actie gaande: het wetsvoorstel ‘Wet waarborgfunctie Awb’ is in preconsultatie gebracht. Maar er worden ook duidelijk grenzen gesteld als het gaat om de burgervriendelijke deformalisering van het bestuurs(proces)recht. Openbaarheid van bestuur blijkt ondanks de nieuwe Wet open overheid nog lang geen rustig bezit. Bij toezicht en handhaving speelt evenredigheid een belangrijke rol, maar ook hun verhouding tot regelingen in het strafrecht. Als het nodig is blijkt de rechter er, ten slotte, niet voor terug te schrikken weten regelgeving opzij te zetten onder verwijzing naar Europees recht. Een dynamische kroniekperiode.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Naast de oorlog in Oekraïne en de voortslepende politieke discussies over het stikstofbeleid, de opvang van vluchtelingen en de aardbevingsschade, brak ook de strafrechtelijke actualiteit een aantal malen door in de hoofdlijnen van het nieuws. Dat gebeurde door een aantal uiteenlopende gebeurtenissen die sprekende beelden opleverden. Die volgen in vogelvlucht in de inleidende beschouwingen van deze kroniek. Vervolgens worden in de gebruikelijke rubrieken (beleid en onderzoek, wetgeving en rechtspraak) de overige strafrechtelijke actualiteiten van het afgelopen half jaar besproken.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Ook dit jaar weer veel aandacht voor regelgevingsinitiatieven op het gebied van duurzaamheid, die zich langzamerhand ontwikkelen in de richting van de uitwerking, implementatie en handhaving. Voor ondernemingen gaat dat gepaard met lastige uitdagingen en vragen en ook voor de toezichthouders is de handhaving geen sinecure. En wat is tegen de achtergrond van deze regelgeving de waarde van soft law zoals de Corporate Governance Code? Een tweede belangrijke fundamentele ontwikkeling die ook het ondernemingsrecht raakt, is de voortgaande digitalisering van het maatschappelijk leven en daarmee ook het ondernemingsrechtelijke verkeer. Meer traditionele onderwerpen in rechtspraak en wetgeving worden ook belicht. Wetgevingsvoorstellen zien met name ook op de vormgeving van de BV en de NV onder het mom van modernisering. Sommige leerstukken van het ondernemingsrecht, zoals de zogenaamde ‘noodzaakfinanciering’ bewijzen hun waarde ook in tijden van oorlog en het OM heeft in een aantal gevallen daadkrachtig van civielrechtelijke bevoegd heden gebruik gemaakt om in rechtspersonen in te grijpen en bestuurders uit hun functie te zetten.

[verder lezen in NAVIGATOR]

[Lees de kroniek van de intellectuele eigendom in NAVIGATOR]

[Lees de kroniek van het gezondheidsrecht in NAVIGATOR]

[Lees de kroniek van het mededingingsrecht in NAVIGATOR]

[Lees de kroniek van het Internationaal Publiekrecht in NAVIGATOR]

[Lees de kroniek van technologie en recht in NAVIGATOR]

Tijdens de coronapandemie werden patiënten met COVID-19 met voorrang geholpen in de zorg. Dit had tot gevolg dat de behandeling van andere patiënten werd uitgesteld. Ondanks dat de COVID-19-pandemie thans minder beslag legt op de zorg, zijn de ziekenhuizen en zelfstandige klinieken er nog niet in geslaagd de ontstane ‘werkvoorraad’ weg te werken. Kunnen de patiënten die moesten wachten op zorg en die daardoor schade hebben geleden, nu iemand aansprakelijk stellen voor de verslechtering van hun gezondheid? En zo ja, wie?

[verder lezen in NAVIGATOR]

Het zal je als advocaat maar overkomen: je dient na een sepot van de strafzaak namens je cliënt een verzoek in ter compensatie van diens gemaakte advocaatkosten en de raadkamerrechter wijst dat verzoek niet uitsluitend af, maar verwijt je ook nog eens de gedragsregels te hebben geschonden. Alsof dat niet genoeg is publiceert de rechtspraak de beschikking zonder je naam te anonimiseren. Een driedubbele bestraffing. Het overkwam de advocaat wiens declaratie centraal stond in Rb. Limburg 18 oktober 2022, ECLI:NL:RBLIM:2022:8069.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In de zogenoemde soft law over de rechtspraak en rechters, en in de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) wordt gesproken van een plicht van de rechter om zich uit te spreken ter verdediging van de rechtsstaat. In dit artikel wordt geprobeerd om meer duidelijkheid te verkrijgen over de betekenis van een dergelijke plicht. Daarbij worden de soft law en de rechtspraak van het EHRM over de vrijheid van meningsuiting van rechters besproken. Vervolgens wordt nagedacht over wat een redelijke interpretatie zou kunnen zijn van de daar aangetroffen passages. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de rechter die zich uitspreekt in functie en de rechter die dat daarbuiten doet. De duiding van de passages is nog niet eenvoudig. Een te letterlijke interpretatie stuit in elk geval op problemen. Bij de interpretatie lijkt het van belang om voldoende oog te houden voor de context waarin ze tot stand zijn gekomen. De passages lijken een middel om binnen het bestaande stramien van deze kaders weerstand te bieden aan anti-rechtsstatelijke krachten. De passages sporen de rechter ook aan om voor de rechtstaat te vechten, zodat het EHRM en de soft law op hun beurt, op deze manier, over de rechtsstaat waken.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Op 25 februari 2023 is het tachtig jaar geleden dat het Leeuwarder-arrest werd uitgesproken. Dit arrest staat bekend als een van de weinige momenten in de Tweede Wereldoorlog waarop leden van de Nederlandse rechterlijke macht zich openlijk uitspraken tegen de bezettingsmacht. Tachtig jaar na dato zijn nieuwe bronnen ontdekt over de bijval die de Leeuwarder raadsheren kregen van hun collega’s elders in het land.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Op zondag 20 januari 2023 wist de voorman van anti-islambeweging Pegida iedereen weer even goed op de kast te jagen. De heer Wagensveld vond het nodig de Koran te verscheuren en te vertrappen voor de Tweede Kamer; een kwetsende en provocatieve actie, waarvoor de Nederlandse ambassadeurs in Turkije, Indonesië en Pakistan op het matje werden geroepen. Het was niet de eerste keer dat de voorman of andere aanhangers van Pegida voor ophef zorgden. Vanwege de vrijheid van meningsuiting en demonstratievrijheid zijn er amper mogelijkheden hier tegen op te treden, preventief al helemaal niet. Dit leidt wel eens tot ongemak in de samenleving en bij het openbaar bestuur. Dat is begrijpelijk, maar geen reden om het minder nauw te nemen met de eisen van de rechtsstaat.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Regievoering door de rechter zou aan voorspelbaarheid een belangrijke bijdrage kunnen leveren. De intentie om beter te communiceren over het verloop van de procedure verdient waardering. Wat houdt die intentie in en in hoeverre kan de regierechter succesvol uitvoering geven aan de ambitie van voorspelbaarheid? Op die vragen wordt in dit artikel een antwoord gegeven. Een tijdschema als vorm van procesbeheersing lijkt op het eerste oog een aantrekkelijke gedachte. Maar een heldere analyse waar de schoen wringt bij het stagneren van de doorlooptijden ontbreekt. De rechter moet bovendien bij elk regie-instrument steeds ook het daarmee gemoeide tijdsbeslag en dus de kosten voor ogen houden: is het proportioneel? Als extra maatregelen ter bevordering van voorspelbaarheid de kosten opdrijven zonder dat daar duidelijke voordelen tegenover staan, ja, zelfs ten koste gaat van de equality of arms, schiet regievoering haar doel voorbij.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Het onderzoek van de gerechtshoven dat heeft geleid tot het besluit processtukken tot maximaal 25 pagina’s te beperken was volstrekt onvoldoende. Een lijst van tekortkomingen moet de basis zijn voor overleg over maatregelen tot verbetering. Hoven en advocaten moeten dat samen doen. Met het verbeteren van de processtukken kan een positieve draai worden gegeven aan de ongelukkige 25 bladzijden-maatregel.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De gaswinning in Groningen heeft Nederland honderden miljarden voordeel opgeleverd; in Groningen is de schade echter omvangrijk. Dat verplicht Nederland tot een ruimhartige vergoeding daarvan. Het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) is na alle kritiek op de NAM in het leven geroepen als instrument om zo’n ruimhartige schadevergoedingspraktijk te realiseren. Het Instituut manifesteert zich echter nogal eens als dwarsligger, mede door inzet van een leger van duurbetaalde deskundigen. De bestuursrechter biedt vervolgens te weinig tegenwicht. Zo neemt de Nederlandse samenleving onvoldoende verantwoordelijkheid voor de negatieve consequenties voor de Groningers van de gaswinning. Een systeem dat is opgezet om recht te brengen schiet feitelijk tekort, zo wordt in dit artikel betoogd.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Het recente advies van A-G Lückers over het verplicht toedienen van anticonceptie op grond van de Wet verplichte ggz (Wvggz) niet langer toe te staan, zou niet moeten worden overgenomen. Deze vorm van verplichte zorg uit de Wvggz halen en in een andere juridische procedure laten beoordelen door een rechter kost tijd, is voor geen van de betrokkenen een voordeel en kan ertoe leiden dat sommige kinderen die mogelijk beter niet geboren kunnen worden toch worden verwekt.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In deze kroniekperiode vielen het meest op de arresten van de Hoge Raad die door een op de praktijk afgestemde inhoud direct kunnen worden toegepast. De Hoge Raad liet zich een aantal keer van een pragmatische kant zien met het verstrekken van lijstjes, concrete berekeningsmethoden en suggesties voor bedragen ter vergoeding van schade ter oplossing van diverse problemen. Ook is een normenkader voor contracterende overheden die onroerend goed verkopen geformuleerd. Krijgt de Hoge Raad meer oog voor praktijkconcretisering? Het lijkt er zowaar op. Het schadebegrip staat in de kroniekperiode ook in vele artikelen in de rechts literatuur centraal. Een heel aantal mooie proefschriften verscheen ook in de afgelopen periode.

[verder lezen in NAVIGATOR]

Opnieuw kan worden geconstateerd dat het bestuursrechtelijke debat vooral is gericht op evenredigheid en maatwerk. Maar dat debat komt wel in een volgende fase nu de bestuursrechters handen en voeten beginnen te geven aan een meer indringende toetsing van overheidsbesluiten aan het evenredigheidsbeginsel. Ook andere rechtsbeginselen worden in een burgervriendelijke richting verder ontwikkeld en dat geldt ook voor het bestuursprocesrecht. Naast de bestuursrechter werkt ook de wetgever aan wetgeving die daaraan kan bijdragen. Te hopen valt dat in deze roerige tijd, met veel zorgen en uitdagingen, de nodige aandacht voor de noodzakelijke verdere verbouwing van het bestuurs(proces)recht blijft bestaan.

[verder lezen in NAVIGATOR]

In deze kroniekperiode werden de plannen bekend van de nieuwe regering. Het kabinet investeert in de strafrechtketen en heeft een hoop goede plannen. Wat ontbreekt is een aanzet om de plannen duurzaam in samenhang te behandelen. Op het gebied van beleid en onderzoek is er in Nederland veel aandacht voor de korte detentie en het maken van proces- of vonnisafspraken. Ook heeft er een evaluatie plaatsgevonden van artikel 80a RO en stonden het adolescentenstrafrecht, slachtofferbeleid en plannen voor een gecentreerde berechting en detentie van de gevaarlijkste verdachten in de belangstelling. Wat betreft wetgeving is het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State over het wetsvoorstel tot vaststelling van het nieuwe Wetboek van Strafvordering nabij. De versterking van de strafrechtelijke aanpak van de ondermijnende criminaliteit is in gang zet en wordt verder ontwikkeld. Wat betreft rechtspraak zijn er nieuwe ontwikkelingen te melden over de post-Keskin jurisprudentie van de Hoge Raad. Daarnaast waren er interessante uitspraken over onder meer voorwaardelijk opzet en over de bestanddelen het maken van een gewoonte om bepaalde delicten te plegen en het voorhanden en aanwezig hebben van.

[verder lezen in NAVIGATOR]

De oorlog in Oekraïne door de Russische militaire invasie van dat land doet de naoorlogse internationale rechtsorde op haar grondvesten schudden. Anders dan onze Kronieken van de afgelopen jaren is deze Kroniek grotendeels gewijd aan dit onderwerp waaraan vele volkenrechtelijke kwesties kleven. Enkele andere onderwerpen, waaronder het regeerakkoord Rutte-IV en mondiale klimaatdiplomatie, passeren ook de revue.

[verder lezen in NAVIGATOR]

[Lees de kroniek van het Ondernemingsrecht in NAVIGATOR]

[Lees de kroniek van het gezondheidsrecht in NAVIGATOR]

[Lees de kroniek van het mededingingsrecht in NAVIGATOR]

[Lees de kroniek van de intellectuele eigendom in NAVIGATOR]

[Lees de kroniek van het Europees privaatrecht in NAVIGATOR]