Betekent uit eten gaan op kosten van de overledene ook dat je diens verplichtingen overnam?
De Zaak.
Een ruzie tussen drie erfgenamen, van wie er één nog iets krijgt van de overledene. En dat wil deze erfgenaam van nummer 1 en 2 terug. Als argument geldt dat het tweetal de erfenis zuiver zou hebben ‘aanvaard’. Zij hebben volgens nummer 3 daarmee behalve de baten ook de verplichtingen overgenomen. Of de vordering van no 3 een schuld is van de overledene of een aanspraak op een voorwerp (‘mijn kast’), is onduidelijk.
Hoe werkt het bij een erfenis?
Een erfenis kun je aanvaarden, verwerpen of voorwaardelijk (beneficiair) aanvaarden. In dat laatste geval blijft je eigen vermogen buiten schot. Wie een erfenis aanvaardt neemt alles over: de baten èn de lasten. Die moet je daarna ook voldoen. Wie ‘verwerpt’ blijft helemaal buiten de afwikkeling. Door de crisis zijn er steeds meer negatieve nalatenschappen, met meer schulden dan baten. Wie erft doet er dus goed aan het paard eerst even in de bek te kijken. En op te passen dat je niet iets doet waardoor dat paard ook geacht wordt van jou te zijn.
Wat deden nummer 1 en 2?
Op de dag van het overlijden, in 2008 kwamen ze bij elkaar, zochten een kist uit, regelden de uitvaart, de bloemen, schreven de enveloppen en gingen na afloop even iets eten in de stad, met hun partners. Zij gebruikten met z’n vieren een bescheiden maaltijd in De Koperen Pan, te Delft. De rekening van €119 betaalden de erfgenamen direct uit de tegoeden van de overledene. Zij geven dus meteen haar geld uit. Dat hadden ze volgens erfgenaam nummer 3 nou niet moeten doen. Volgens hem is dat juridisch voldoende om er een ‘zuivere aanvaarding’ uit af te leiden.
Wanneer wordt je geacht een erfenis zuiver te hebben aanvaard?
Volgens 4:192 lid 1 Burgerlijk wetboek is daarvan sprake als je je ‘ondubbelzinnig gedraagt’ als zodanig. Maar wanneer is dat? Volgens de memorie van toelichting blijf je niet aan een erfenis hangen als je je beperkt tot ‘daden van beheer’. Dat gebeurt echter wèl als je ‘als heer en meester beschikt’ over de tegoeden van de overledene. Of ‘duidelijk doet blijken’ dat je ook de schulden overneemt.
Wat zegt de rechter over het etentje?
Dat geeft de doorslag. Daarnaast weeg de rechter ook mee dat erfgenaam 1 en 2 de kosten van de koffietafel direct (‘bij voorrang’) hebben voldaan uit het tegoed van de overledene. De rechter vindt dat alles typisch het beschikken over nalatenschapsgelden ‘ten eigen behoeve’. En géén beheershandelingen. De vordering van erfgenaam 3 stond in de rangorde van schuldeisers ook hoger dan de kosten van de koffietafel. Dat de twee erfgenamen later besloten de erfenis alleen onder voorwaarden te aanvaarden, heeft voor de vordering van nummer 3 geen gevolgen. De erfgenamen moeten dus de vordering van de derde erfgenaam voldoen. Eventueel op eigen kosten.
Lees hier de uitspraak (ECLI:NL:GHDHA:2014:1799)
Deze Uitspraak is ook te lezen op Recht en Bestuur.
Bron afbeelding: hitsnooze
